Migratie en geloof

Bijbelse principes
Eigen belang eerst?

Nu we de feiten over migratie kennen, zijn we beter in staat om te zoeken naar een christelijke visie hierop. Daarin steunen we vooral en vooraleerst op een Bijbels fundament. Als christenen mogen wij fier zijn op een lange traditie van christelijk ethiek: principes over hoe wij ons moeten verhouden tot elkaar en tot de wereld, die grondslag vinden in de Bijbel. Hier het eerste deel met betrekking tot de theologie rond migratie.

3 Kerngedachten

Als we spreken over migratie zijn er drie belangrijke pijlers die David Delameillieure meegeeft die we als christenen in gedachten moeten houden:

1. Imago Dei: De mens is geschapen naar het beeld van God. Bijgevolg heeft ieder mens een intrinsieke waarde die los staat van alle andere eigenschappen. Elke ontmenselijking gaat lijnrecht tegen de Bijbel in.
2. De bijzondere plaats van kwetsbaren in Gods hart. Denk aan de weduwen, wezen, armen en vreemdelingen.
3. Het belang van gastvrijheid. Dit is geworteld in het beeld dat Jezus ons geeft van God als liefdevolle Vader die buitenstaanders uitnodigt om bij Hem aan tafel te komen.

Reflectie en spanningsveld

In onze meningsvorming moeten we opletten dat wij niet meegenomen worden met de tijdsgeest (anti-migratie of pro-migratie). Daarentegen mogen we goed luisteren naar de vragen van vandaag en vervolgens reflecteren over de schriften met die vragen in onze gedachten.

Wanneer we kijken naar migratie in de Bijbel komen we een spanningsveld tegen. Enerzijds de verantwoordelijkheid voor onze naasten en anderzijds de verantwoordelijkheid voor onszelf.

De les van Kain

‘En de HEERE zei tegen Kaïn: Waar is Abel, uw broer? En hij zei: Ik weet het niet; ben ik de hoeder van mijn broer?’ Genesis 4:9. De vraag die oprijst is: ben ik verantwoordelijk voor mijn broer? De vraag wordt niet rechtstreeks beantwoord, maar in dit verhaal heeft Kaïn zowel een verantwoordelijkheid naar Abel toe, als naar zichzelf.

God waarschuwt Kain in vers 7. Kain moet zichzelf beheersen en niet laten verslinden door de zonde. Dit is de verantwoordelijkheid voor zijn eigen gedrag. Dan is er de verantwoordelijkheid naar zijn broer toe: het was niet de bedoeling dat er competitie was tussen hen. Het verhaal maakt duidelijk dat het probleem dieper lag: de jaloezie en hebzucht van Kaïn. De vraag ‘ben ik de hoeder van mijn broer’ is een afleidingsmanoeuvre. God ziet erdoor en gaat tot kern: de geestelijke toestand van zijn hart.

Hebzucht?

Natuurlijk in de Bijbel gaat het over verantwoordelijkheid voor zowel onszelf als onze naasten. Maar, in hoeverre is de maatschappelijke vraag ‘wat is onze verantwoordelijkheid voor zij die komen?’ eigenlijk gelijk aan de vraag van Kaïn: ‘ben ik de hoeder van mijn broer?’ en is het een afleiding of symptoom van wat er echt aan toe is, namelijk de zonde van hebzucht: ‘ik eerst’ ‘mijn belangen eerst’ ‘ik wil zeker niet armer worden’.

Die vraag is vooral aan onszelf om te beantwoorden. Het raakt echter aan een fundamentele vraag. Zijn we alleen bereid om te delen van onze overschotten? Of zijn we bereid te delen van wat we zelf nodig hebben aan mensen in nood?

Christelijke gastvrijheid is radicaal. Het is universeel, namelijk, ook voor mensen van een andere cultuur. ‘’Gastvrijheid moet worden geboden wanneer de roep om hulp klinkt en is niet uit op eigen belang of winst,’’ het is treffend dat dit de conclusie was over christelijke gastvrijheid door de Vlaamse filosoof Peter Venmans in een beschouwing over gastvrijheidstradities in allerlei culturen.

In het volgende artikel gaan we verder in op vijf principes voor vandaag de dag rondom migratie.

Volgende artikel: https://gaveveste.be/migratie-en-geloof-theologie-richtlijnen/