OPVANG - TIPS

De vraag naar opvangplekken, en dus ook gastgezinnen, voor Oekraïense vluchtelingen is groot.  Vluchtelingen in huis ontvangen is jou én de vluchteling een groot avontuur. Hoe wordt het een succes?

Zelfstandigheid

Als het leven zo over hoop wordt gegooid, is het fijn om weer wat regie in eigen hand te hebben en het leven op te pakken. Aan een stuk zelfstandigheid is veel behoefte. Denk aan een eigen kookgelegenheid, zelf de was doen en zelf boodschappen doen. Als gastgezin is het goed om te luisteren naar deze wensen. Schroom ook niet om te vragen naar wederdiensten, zoals koken of oppassen. Als gast is het fijn om iets terug te kunnen doen.

Wifi

Naast eten, sanitaire voorzieningen en een warme bed hebben veel vluchtelingen behoefte aan contact met familie of vrienden. De aanwezigheid van wifi is daarom één van de eerste behoeften.

Afspraken maken

Je wilt je huis graag delen, maar niet uit handen geven. Bewaak daarom jouw domein door van tevoren na te denken over jouw verwachtingen. Maak daarna samen met je gasten afspraken over het samenwonen. Schep duidelijkheid. Denk aan het gebruik van apparatuur, tijdstippen van douchen, koken, eten, slapen en geluid maken. Schroom niet om samen een rooster te maken.

Ook toegang tot het huis (sleutels e.d.), het opruimen en kuisen en gebruik van verwarming. Op welke tijden zijn ze op de eigen kamer?

Denk aan gebruiken: wat spreek je af als iemand rookt? Bidden en Bijbel lezen bij het eten? Hoe doe je het met verjaardagen? Mee op bezoek bij anderen of niet? In het begin kan het zoeken zijn naar een prettige manier van samenleven. Blijf daarom met elkaar hier over in gesprek.

Tip: leg contact met andere gastgezinnen om ervaringen uit te wisselen. Dit kan elke woensdag via de informatiebijeenkomst via Zoom. 

Contact leggen: taal

Verbinding leggen met elkaar is ontzettend belangrijk wanneer je onder één dak woont. De taalbarrière maakt dit echter lastig. Veel Oekraïners spreken geen taal die wij meestal wel kennen, zoals Engels of Duits. Gebruik Google Translate of een stem vertalende app, zoals Talkao translate. Help hen landen door enkele veelgebruikte woorden aan te leren (Dankjewel, Tot ziens e.d.).

Je kan ook pictogrammen gebruiken. Hier zijn handige tools te vinden:
https://www.sclera.be/nl/vzw/home

https://play.google.com/store/apps/details?id=eu.amberpress.icoon.refugees

Spellen

Speel samen een spel. Denk bijvoorbeeld aan Mens-erger-je-niet of Uno. Door de kleuren en het tellen van de stappen te benoemen tijdens het spelen, leer je woorden uit elkaars taal. Of zing bekende liederen samen, zoals Vader Jakob.

Dagbesteding

Maak over afspraken over de dagindeling voor je gasten. Bijvoorbeeld over thuisonderwijs, sport, ontspanning. Help hen zoeken naar mogelijkheden van contact met andere vluchtelingen, maar ook met Belgen. Denk aan een buurthuis, kerk, contact met de groep mensen om jullie heen. Uiteraard afhankelijk van waar de behoefte ligt. De vluchtelingen hebben recht op zorg, onderwijs en mogen werken.

Traumazorg / pastoraat

Deze mensen hebben in korte tijd veel meegemaakt. Veel hebben familie en vrienden achter moeten laten. Verdriet, stress en zorgen zullen hen bezighouden. Zij zijn gebaat zijn bij wat afleiding. Schroom ook niet om hierin (professionele) hulp te zoeken.

Financieel

De vluchtelingen hebben recht op leefloon via het OCWM.  Kijk tot ze dit effectief ontvangen naar hoe je dit tot die tijd dit samen met je gasten kan oplossen. Maar ook hierin afspraken. Denk bijvoorbeeld aan het budget voor de boodschappen.

Idee: vraag hulp aan vrienden. Onderschat de oplopende kosten niet, zeker nu prijzen stijgen. Niet iedereen wil zelf gasten in huis, maar misschien willen zij wel financieel bijdragen aan jouw initiatief.

Wegwijs maken in België

Oekraïners opvangen betekent ook hen wegwijs maken in onze samenleving. Samen met de ondersteunende groep mensen om je heen. Veel Vlaamse gewoontes, gebruiken en de weg naar bepaalde voorzieningen zijn hen onbekend. Hun levenstandaard in het thuisland kan dan overeenkomen met de onze, de manier waarop is hier soms anders.

Maak ze wegwijs in het boodschappen doen en meedoen in het verkeer. Help ze bij het vinden van onderwijsmogelijkheden. En vergeet niet: vanwege de taalbarrière zullen jouw gasten van jouw hulp afhankelijk zijn bij zaken als de dokter, mutualiteit, school voor de kinderen, enzovoort.

Duur opvang nog onbekend

Oekraïners mogen nu tot een jaar in België blijven. Dit kan verlengd worden. We weten natuurlijk niet hoe lang deze situatie gaat duren. Houd dus ook rekening met onderdak bieden op de langere termijn.

Als het bieden van opvang echt niet langer lukt, neem dan contact op de instantie waar je als gastgezin geregistreerd bent of met de gemeente.

Concrete tips (via TakecareBNB)

1. Doe het niet alleen: vorm een kring met vrienden, buren, familie en zorg samen voor huisvesting en begeleiding. Niemand weet hoe lang het gaat duren en samen hou je het langer vol.

2. Wees open en maak alles bespreekbaar. Hoe minder ingeslikt, hoe minder kans op misverstanden of irritatie. Maar pas op met die beruchte Hollandse directheid, kies je woorden zorgvuldig.

3. Bied privacy: een eigen kamer, tijd en ruimte voor je gast om zich terug te trekken.

4. Wees niet verbaasd dat je gast veel op zijn/haar telefoon kijkt want het nieuws uit Oekraïne en contact via social media zijn heel belangrijk.

5. Maak duidelijke, praktische afspraken. Over eten, douchen, licht uit, sleutel, opruimen etc.

6. Realiseer je dat je gasten vermoeid, boos, teleurgesteld en angstig zijn. Wees tolerant.

7. Wees alert op tekenen van stress en overspannenheid. Neem zo nodig het initiatief voor doktersbezoek en schakel professionele hulp in.

8. Denk goed na over de positie van logerende kinderen. Probeer een dagprogramma te organiseren (thuisonderwijs, sport, ontspanning).

9. Schroom niet om je gast om kleine wederdiensten te vragen. Koken, oppassen. Het geeft je gast een fijn gevoel iets terug te kunnen doen.

10. Als het logeren niet meer gaat, neem dan contact op met de gemeente. De gemeente moet altijd een alternatief kunnen bieden.

 

Geen gasten, wel helpen?

Er zijn vele handen nodig en veel initiatieven worden momenteel op touw gezet. De vraag naar mensen die hun tijd willen investeren is groot. Kijk bij je plaatselijke gemeenten of ga opzoek naar initiatieven in de buurt. Misschien ken je wel een gastgezin en kan je hen helpen.